.png "English"){kind=small}
Σύμφωνα με την εντοιχισμένη, στην πρόσοψη του ναού, μαρμάρινη επιγραφή, ο ιερός ναός του Αγίου Νικολάου στο Ναύπλιο, χτίστηκε στο τέλος της δεύτερης βενετοκρατίας (1713), από τον Βενετό Προβλεπτή Αυγουστίνο Σαγρέδο, μεταφέροντας σ΄ αυτή τη θέση έναν άλλο ομώνυμο, αλλά άγνωστο ναό της πόλης.
Την εποχή που χτίστηκε ο ναός, η περιοχή ήταν εκτός των τειχών και ανοιχτή στη θάλασσα. Σιγά σιγά η πόλη εξαπλώθηκε και η περιοχή απέκτησε εμπορικό χαρακτήρα. Σπίτια, αποθήκες και εμπορικά χτίστηκαν.
Ο σημερινός ναός του Αγίου Νικολάου θα πρέπει να είναι νεότερος και εγκαινιάστηκε το 1836. Λίγο πριν τα εγκαίνια, ανώνυμος δωρητής, προσφέρει για την ανακαίνισή του ναού το ποσόν των 10.000 δρχ., το οποίο ήταν ιδιαίτερα ψηλό για τα δεδομένα της εποχής.
Επίσης, το Δημοτικό Συμβούλιο, λίγες μέρες πριν τα εγκαίνια, με έγγραφό του καθορίζει τις λεπτομέρειες της τελετής και αποφασίζει ποιοι Άγιοι θα τιμώνται στα δύο παρεκκλήσια του ναού. Ταυτόχρονα προκειμένου να γίνουν οι κατάλληλες προετοιμασίες για τα εγκαίνια ζητά “Επειδή ο ναός δεν διαθέτει μανουάλια να μεταφερθούν δύο μανουάλια από τον Ναό της Παναγίας όπου περισσεύουν για να φωταγωγηθεί ο ναός.”
Αρχιτεκτονικά, ανήκει στον τύπο της βασιλικής, με επίπεδη οροφή, τη γνωστή «ουρανία», που προσιδιάζει στις εκκλησίες ιταλικής επιρροής.
Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο μάλλον της δεκαετίας του 1840, οι δε εικόνες του χρονολογούνται το 1848 και 1849. Εκτός από εικόνες ανώνυμων αγιογράφων του 19ου αι. φυλάσσονται και αρκετές του Ι. Δημάδη, του Γρ. Παπαδάκη, του Ευστρατίου και του Β. Καραβόγεωργα.
Η πρόσοψη και τα κωδωνοστάσια της εκκλησίας αποτελούν νεότερες προσθήκες. Σύμφωνα με τον Γιάννη Μακρή, στις «Παλαιές φωτογραφίες του Ναυπλίου», “Το Καμπαναριό του Αγίου Νικολάου έπαθε καθίζηση ένεκα σαθρού εδάφους, αποσυναρμολογήθηκε και πωλήθηκε στη Μητρόπολη Λεωνιδίου (σήμερα βρίσκεται στην Παναγιά Λεωνιδίου), το φθινόπωρο του 1932. Με τα χρήματα αυτά άλλαξαν τελείως την πρόσοψη του Ναού προσθέτοντας δύο ενσωματωμένα καμπαναριά.
Πλατεία Αγίου Νικολάου (από το προσωπικό αρχείο της Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη), τέλη 19ου αιώνα
Ναύπλιο 1931 – Burr Thompson
Πλατεία Αγίου Νικολάου (φωτογραφία από το προσωπικό αρχείο του Π. Μυλωνά) 1950
Πλατεία Αγίου Νικολάου (φωτογραφία από το προσωπικό αρχείο του Π. Μυλωνά) 1957
Ναύπλιο, 1961
ΠΗΓΗ κειμένου
“Ακαδημαϊκές τάσεις της εκκλησιαστικής ζωγραφικής στην Ελλάδα κατά τον 19 αιώνα” Νικόλαος Γραίκος